Víðimýrarkirkja
Júlí 2014
Gripur júlímánaðar er torfkirkjan á Víðimýri sem var reist árið 1834 af Jóni Samsonarsyni smið og alþingismanni frá Keldudal. Víðimýrarkirkja er ein af örfáum torfkirkjum sem varðveist hafa á landinu og er meðal gersema í húsasafni Þjóðminjasafnsins og opin gestum yfir sumartímann.
Torf kirkjunnar er endurnýjað reglulega en hlutar úr timburklæðningu og innviðir eru að mestu upprunalegir. Vegggrind kirkjunnar er úr bindingsverki og er að innanverðu klædd ómáluðu spjaldaþili en í lofti er reisifjöl á langböndum.
Líklega hefur kirkja fyrst verið reist á Víðimýri fljótlega eftir kristnitöku í landinu. Samkvæmt elsta máldaga frá um 1318 var kirkja á Víðimýri helguð Maríu guðsmóður og Pétri postula. Innréttingar Víðimýrarkirkju bera vitni um rótgróna hefð í sætaskipan íslenskra kirkna eftir siðbreytingu þar sem karlmenn sátu sunnanvert, heldri menn í kór en konur norðanvert, þær heldri í stúku. Ýmsir gamlir munir eru í kirkjunni, sumir úr eldri kirkjum á staðnum.
Altaristaflan, með ártalinu 1616, er líklega dönsk að uppruna og sýnir miðmyndin síðustu kvöldmáltíðina. Á íslensku er textinn undir altarisbríkinni svohljóðandi: „Svo oft sem þér etið þetta brauð og drekkið af bikarnum, boðið þér dauða Drottins, þangað til hann kemur.“ (1. Kor. 11:26). Prédikunarstóll kirkjunnar er líklega frá 17. öld og eru myndir á honum mjög illa farnar en þær sýna Krist í miðju og guðspjallamennina til beggja hliða. Sáluhliðið er frá 1936 en klukkur kirkjunnar eru báðar frá árinu 1630. Margir af eldri gripum Víðimýrarkirkju eru nú varðveittir á Þjóðminjasafni Íslands en kirkjan hefur verið hluti af húsasafni Þjóðminjasafns Íslands frá 1936. Í upphafi 20. aldar var tvísýnt um afdrif Víðimýrarkirkju en Matthías Þórðarson sem þá var þjóðminjavörður hafði forgöngu um varðveislu hennar og sá til þess að hún komst í umsjá Þjóðminjasafnsins.
Kirkjan er opin daglega á milli 9 og 18 frá 1. júní til 31. ágúst.
Guðrún Harðardóttir