Lög um Þjóðminjasafn Íslands
Samkvæmt lögum er Þjóðminjasafn Íslands höfuðsafn landsins á sviði menningarminja. Það annast söfnun, skrásetningu, varðveislu og rannsóknir á minjum um menningarsögu þjóðarinnar og kynningu þeirra, innanlands og utan. Þjóðminjasafnið er byggðasöfnum og öðrum minjasöfnum til ráðgjafar og stuðlar að samvinnu safna og samræmdri safnastefnu á sviði þjóðminjavörslunnar.
Hlutverk Þjóðminjasafns Íslands og byggðasafna er að safna, skrásetja, varðveita, forverja og rannsaka minjar, svo sem forngripi, kirkjugripi, listmuni, nytjahluti, myndir, hljóðritanir og skráðar heimildir um þjóðhætti og kynna þær innanlands og utan. Til slíkra minja geta einnig talist hús sem hafa sérstakt gildi að mati þjóðminjavarðar. Hverju byggðasafni ber að leggja áherslu á söfnun og sýningu muna sem telja má einkennandi eða sem hafa sögulegt gildi fyrir hlutaðeigandi byggðarlag eða landsfjórðung.
Þjóðminjasafnið á að stuðla að rannsóknum á minjum um íslenska menningarsögu og útgáfu fræðilegra rita um þær. Í Þjóðminjasafni Íslands skulu varðveittir aflagðir kirkjugripir og þeir gripir sem safnið og forráðamenn kirkna eru sammála um að ekki sé ástæða til að hafa í kirkjum lengur. Þó getur Þjóðminjasafnið falið viðurkenndu safni varðveislu gripanna.
Lög um Þjóðminjasafn Íslands, nr. 140/2011