Krummi verður ei hvítur þó hann baði sig
Ágúst 2015
Ritstj. Inga Lára Baldvinsdóttir
Ljósmynd Björn Björnsson (BB-án nrs)
Það er sumar á Austurlandi.Við okkur blasir ræktaður garður, stæðilegt birkitré, netgirðing á milli tréstaura og fleiri tré má sjá í fjarska. Krummi er í forgrunni á grasbletti að gæða sér á einhverju á milli fíflablaða. Kannski ormi, kannski stolnum bita. Myndin er titluð „Hrafn í Norðfirði“
Hrafninn, Corvus Corax, er heillandi fugl og öllum landsmönnum þekktur. Hann er stærsti spörfugl landsins af ætt hröfnunga og eini þeirrar ættar hér á landi. Krumminn er einn af einkennisfuglum landsins, er útsjónarsamur að bjarga sér er illa árar, er sterkbyggður og þróttmikill og með kröftugt fluglag svo auðvelt er að þekkja hann af flugi jafnvel í fjarska. Krummi er lunkinn að herma eftir hljóðum í umhverfi sínu, finnst gaman að leika sér og sagt er að hann þekki þá vel sem lauma að honum bita. Krunk hans er auðþekkt. Krummar sjást gjarnan tveir og tveir saman enda mjög trygglyndir við sinn maka. Hrafninn er staðfugl og velur gjarnan að dvelja nærri mannabústöðum. Þetta nábýli hans við manninn, stærð og háttarlag hans, sér í lagi það að stundum vill hann leggjast á fé, hefur að öllum líkindum valdið því að orðstír hans hefur beðið hnekki. Í vísum vill hann gjarnan éta unga eða hræ og hefur hann verið kallaður ýmsum nöfnum sem mörg endurspegla viðhorf landans til hans; blóðgagl, korpur, blóðorri,borginmóði, skrumnir, kramsi, krunki, nágagl, náskari, valkokkur, blóðvalur.
Fuglar eru skemmtilegt ljósmyndaefni og hefur fuglaljósmyndun náð miklum vinsældum á síðustu árum. Kannski er ein ástæðan sú að á góðum ljósmyndum má sjá greinilega hve mikil listasmíð náttúrunnar fuglar eru, augun eru skínandi björt og það stirnir á fjaðrir sem skipta litum þegar glöggt er skoðað. Sjaldan kemst maður í það návígi við fugla að þessi stórfenglegu smáatriði verða ljós. Til að verða leikinn í fuglaljósmyndun þarf mikla þolinmæði og á bakvið góða mynd er oft mörg biðstundin.
Björn Björnsson (1889-1977), ljósmyndari myndarinnar, var brautryðjandi í náttúru- og fuglaljósmyndum hér á landi. Björn i vann sem verslunarmaður og síðar kaupmaður á Norðfirði og á Egilsstöðum. Björn flutti ásamt fjölskyldu sinni til Reykjavíkur árið 1946 og sinnti hann að mestu ljósmyndun og öðrum hugðarefnum sínum uppúr því. Björn hóf að taka myndir árið 1911 og var sjálflærður í þeim efnum og náði mikilli leikni á því sviði, sér í lagi í náttúruljósmyndum. Náði hann að ljósmynda flestalla varpfugla landsins og lagði hann mikið á sig til að ná því. Eftir honum var haft „…stundum hef ég þurft að vera yfir einu hreiðri allt upp í þrjár vikur.“[1] Hróður Björns fór víða og meðal annars átti hann forsíðuljósmynd á ameríska tímaritinu Time.
Og munum, að guð launar fyrir hrafninn.
Þóra Björk Ólafsdóttir
Heimildir:
Viljálmur Hjálmarsson (1998). Náttúruskoðari og myndasmiður. Um Björn Björnsson á Bakka. Í Múlaþingi, 1998, 25. bls. 43-56
Jóhann Óli Hilmarsson (2011). Íslenskur fuglavísir. Reykjavík : Mál og menning.
[1] Viljálmur Hjálmarsson (1998). Náttúruskoðari og myndasmiður. Um Björn Björnsson á Bakka. Í Múlaþingi, 1998, 25. bls. 50